Suy Niệm Lễ Kính Nhớ Ông Bà Tổ Tiên (Mồng 2 Tết) - Hiếu Đạo, Lệnh Truyền Của Chúa

Hiếu Đạo, Lệnh Truyền Của Chúa

(Hc 44,1.10-15; Tv 127; Ep 6,1-4.18-23; Mt 15,1-6)

Lời bài hát “Công ơn cha mẹ” của Lm. nhạc sĩ Mi Trầm gợi cho chúng ta về ơn nghĩa sinh thành của Trời và cha mẹ: “Con cám ơn Trời, Người đưa con vào đời, con cám ơn mẹ chín tháng 10 ngày cưu mang. Con cám ơn cha nuôi con vất vả gian lao.. tính mẹ tình cha, con biết lý chi bao đến, tình mẹ tình cha vô biên.”

Ngày Mồng Hai Tết, Giáo hội dạy chúng ta dâng tấm lòng thơm thảo, tỏ lòng hiếu kính nhớ tổ tiên để “ca tụng các bậc cha ông của chúng ta đã sống qua các thời đại” (Hc 44,1.10-15). Quả thực, đầu năm là dịp đoàn viên, để mỗi chúng ta sống hiếu đạo, ý thức căn cội của mình, tỏ lòng thảo hiếu với cha mẹ, ông bà, tổ tiên, để sống đạo làm con, đồng thời phận cháu con đã và đang thừa hưởng gia tài ân đức các ngài để lại, nên phải kể lại sự khôn ngoan của các ngài. Cách đặc biết, noi theo các ngài, những người đã “giữ các điều răn của Chúa, cháu con cũng phải một mực trung thành. Như thế, dòng dõi các ngài mới trường tồn vạn đại. (x. Hc 44.1.10-15).

1. Đạo hiếu, lệnh truyền của Chúa 

Có nhiều người lầm tưởng đạo Công giáo không có đạo hiếu, thậm chí, người ta còn công kích là thứ tà đạo vì vong ơn bạc nghĩa với bậc sinh thành. Thật là một nhận định sai lầm và thiện cẩn đã để lại nhiều ngờ vực và khoảng cách lương - giáo. Lần dở Sách thánh, chúng ta thấy đạo hiếu được luật Chúa ấn định và được triển khai như một điều thiết yếu trong niềm tin tôn giáo của tâm thức con người.

Chúa dạy chúng ta: “Hãy thảo kính cha mẹ” (Xh 20,12; Đnl 5,16; Mc 7,8-13). Phụng dưỡng mẹ cha theo đúng lời Chúa truyền dạy, chớ dựa vào: “Truyền thống của cha ông mà hủy bỏ lời Thiên Chúa” (Mt 13, 6). Nhớ đến công ơn sinh thành, dưỡng dục, tất cả chúng ta đều phải sống hiếu thảo, vâng lời, giúp đỡ cha mẹ lúc sinh thời cũng như khi đã khuất bóng. Thực hành đạo hiếu chính là đang thực hiện lệnh truyền của Chúa, đang thi hành sứ mạng tôn thờ Thiên Chúa, Đấng là cội nguồn của chúng ta.

Thụ ơn ắt phải báo đền, mẹ cha là hình ảnh của Thiên Chúa. Ngoài việc sinh thành, dưỡng dục, các ngài còn là người đại diện Chúa, là hình ảnh của Thiên Chúa tình thương hằng bao bọc, che chở và nuôi dưỡng chúng ta nên người. Chính trong bậc sống gia đình, cha mẹ được Thiên Chúa mời gọi để cộng tác vào chương trình tạo dựng của Người, để cộng tác tạo sinh những người con, hình ảnh Chúa. Vì thế, trong bổn phận thảo hiếu, ngoài việc con cái phải phụ dưỡng, giúp đỡ cha mẹ khi già yếu, còn phải hằng ngày cầu nguyện cho cha mẹ luôn sống xứng bậc mình, sẵn sàng hy sinh để nuôi dưỡng và giáo dục cháu con nên những người tốt.

Việc “đền ơn đáp nghĩa” là một nghĩa vụ thiêng liêng để được phần phúc và sống lâu dài trên địa cầu này. Đó là những ước mơ và lời cầu chúc trên cửa miệng của chúng ta trong ngày đầu năm mới như hạnh phúc, khang an và trường thọ. Vậy đâu là bí quyết để những lời chúc đó trở thành hiện thực? Lời Chúa dạy chúng ta cách thi hành: “Hãy thảo kính mẹ cha”; “Ai thảo kính cha sẽ được sống lâu dài” (Hc 3, 6). Thánh Phaolô Tông đồ khuyên chúng ta: “Kẻ làm con hãy vâng lời cha mẹ, theo tinh thần của Chúa, vì đó là điều phải đạo. Hãy tôn kính cha mẹ. Đó là điều răn thứ nhất có kèm theo lời hứa: Để ngươi được hạnh phúc và trường thọ trên mặt đất này” (Ep 6,1).

2. Đạo hiếu trước cơn lốc thị trường và toàn cầu hòa

Khi nền kinh tế đi lên, con người văn mình hơn, đáng lẽ con người sống hiếu đạo cách triệt để hơn, song thực tế, đạo hiếu tỷ lệ nghịch với đà đi lên của sự phát triển kinh tế và của sân chơi toàn cầu hóa. Quả thực,

-    Khi các thiết bị máy móc tân tiến ra đời, người ta ít được nghe tiếng ả ơi của mẹ ủ con, bà ru cháu. Thay vì tiếng khóc ai oán khi bố mẹ lìa cõi thế, người ta mượn tiếng khóc củ loa máy;

-    Khi đói khát, túng bần, mẹ cha trao cho con cái của khoai củ lạc, gia thất đầm ấm vui cười, còn khi kinh tế đi lên, thước đo đạo hiếu là tiền tài. Người ta tưởng rằng mình chu cấp một ít tiền cho thân phụ mẫu là đã làm trọn đạo con;

-    Khi còn sống bên song thân, nượng tựa sự che chỡ của bố mẹ, nhưng khi vừa cất cánh, lập gia, người ta quên lãng nơi nhau cắt rốn, phụ nghĩa sinh thành, dưỡng dục;

-    Toàn cầu hóa, với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, thế giới như một ngôi làng thì tình con cái và bố mẹ dường như xa vời vợi, thiếu vắng những xúc cảm, những bữa cơm đoàn viên tình gia đình, con cái mẹ cha hàn huyên ngày sống.

3. Vãn hồi hiếu đạo, nhân đức thành nhân

Thật phù hợp với đạo lý dân tộc Việt Nam, chiếc bánh chưng, bánh dầy, những sản phẩm cổ truyền, một chứng tích của đạo lý, chúng ta chúng ta gói bánh nhất là khi ăn ngày Tết, nó nhắc nhớ chúng ta mang nặng nghĩa mẹ tình cha. Thời Lang Liêu, vị hoàng tử thứ mười tám, một con người hiền lành, hiếu thảo đã dâng lên vua cha thứ bánh chưng tượng trưng cho đất, bánh dầy tượng trưng cho trời; với ý nghĩa xem công cha nghĩa mẹ to lớn như trời cao đất rộng, che chở con cái sống an vui giữa đời.

Vì cha nên mới có mình,

Mẹ cha đối đáp công trình biết bao

Ơn này sách với trời cao

Trong lòng con dám lúc nào lãng quên

Ngày Tết, cầm bánh chưng lên ăn, làm chúng ta nhớ đến tổ tiên để tỏ lòng hiếu thảo như: thăm viếng, chúc tết, giúp đỡ là một lẽ, chúng ta còn phải xin lễ cầu nguyện cho những người đã khuất. Tất cả đều là những nghĩa cử cần thiết, không thể thiếu được. “Cây có cội, nước có nguồn, con người có tổ có tông: có cha có me, có ông có bà”. Ai trong chúng ta cũng đều thuộc nằm lòng những câu ca dao tục ngữ của người xưa răn dạy về đạo hiếu đối với mẹ cha.

Trong ngày Mồng Hai Tết năm nay chúng ta hãy nhìn qua lại lòng hiếu thảo của chúng ta đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ để mà yêu mến, biết ơn, vâng lời và giúp đỡ các ngài khi còn sống và đã qua đời. Đồng thời Lời Chúa nhắc cho chúng ta phải thi hành bổn phận thảo hiếu của chúng ta. Thánh Phaolô khuyên răn chúng ta:

“Kẻ làm con, hãy vâng lời cha mẹ theo tinh thần của Chúa, vì đó là điều phải đạo. Hãy tôn kính cha mẹ. Đó là điều răn thứ nhất có kèm theo lời hứa: để ngươi được hạnh phúc và hưởng thọ trên mặt đất này. Những bậc làm cha mẹ, đừng làm cho con cái tức giận, nhưng hãy giáo dục chúng thay mặt Chúa bằng cách khuyên răn và sửa dạy” (Ep 6,1-4).

Xin Chúa trả công bội hậu đời này và đời sau cho những bậc đã sinh thành dưỡng dục chúng con, và giúp chúng con luôn.

Lm. Hoa Thập Tự