Cẩm Nang Hỏi Đáp Triết Học – Thánh Tôma Aquinô

Thánh Tôma Aquinô là ai và điều khiến Ngài được biết tới như triết gia vĩ đại nhất thời Trung cổ là gì?

Thánh Tôma Aquinô (1224-1274) sinh tại Rocaseca, nước Ý đại lợi. Ngài bắt đầu những khảo cứu tôn giáo tại một đan viện dòng Biển Đức và học về nghệ thuật tự do tại Đại học Naples. Ngài gia nhập dòng Đaminh khi mới tuổi 20. Thánh Tôma Aquinô đã học thần học tại Paris, lấy tiến sĩ vào năm 1256 và giảng dạy tại đó cho tới năm 1259. Sau đó, ngài diễn thuyết về thần học và triết học ở những tu viện Đaminh gần Rome, rồi lại quay trở về đại học Paris. Thánh nhân dạy khoảng một năm ở Naples vào năm 1272. Ngài mất gần nơi sinh quán trong hành trình tới dự một công đồng của Giáo hội ở Lyons.

Trong suốt sự nghiệp giảng dạy, khoảng từ 1252-1272, thánh Tôma Aquinô đã viết rất nhiều. Ngài giải quyết một cách rõ ràng những vấn nạn tồn tại trong thời gian dài, tạo nên sự phân biệt rõ ràng giữa thần học và triết học Kitô giáo, và làm rõ việc hai môn đó hoà hợp trong nhiều điểm tinh tế như thế nào.

Những tác phẩm chính của thánh Tôma Aquinô?

Thánh Tôma Aquinô (1224-1274) đã viết một khối lượng đồ sộ trong suốt cuộc đời mình, các tác phẩm của ngài bao gồm những bài chú giải về các trước tác của Aristotle, những tường trình về các bài giảng của thánh Albertus Magnus (1200-1280), một bình luận về tác phẩm the Sentences của Peter Lombard (k. 1095-1160) và những luận thuyết triết học khác như On Being and Essence và On the Principles of Nature, cũng như On the Unity of the Intellect against the Aerroists. Ngài nổi tiếng hơn cả với tác phẩm Summa against the Gentiles và Summa on Theology.

Những tư tưởng chính yếu của thánh Tôma Aquinô là gì?

Mặc dầu thánh Tôma Aquinô (1224-1274) chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi tác phẩm của những người thuộc trường phái Aristotle cũng như phái Khắc kỷ, Tân-Plato và thánh Augustine (354-430), cách giải quyết triết học đã qua với thần học Kito giáo được xem là độc đáo. Nhiều trong số những giải pháp của ngài đối với những vấn nạn hiện hành cho thấy sự trung dung mà không thoả hiệp trí thức. Thí dụ, lý luận của ngài về những vấn đề phổ quát tính (liệu những thuật ngữ tổng quát đặt ra cho những thứ tổng quá có tồn tại hay không) thậm trí được gọi là “chủ nghĩa duy thực vừa phải.” Thánh Tôma Aquinô đã không cho rằng phổ quát tính tồn tại, nhưng ngài thực sự trình bày một nền tảng bên ngoài tâm trí con người đối với phổ quát tính và những chân lý về chúng. Nền tảng ấy là thực tế mà từng sự vật riêng lẻ của cùng một loại, vốn được chỉ tới bởi tên của loại đó (ví dụ, những con mèo cụ thể được gọi là “những mèo”) có những sự giống nhau và tương đồng thực sự. Liệu chăng giải pháp đã làm này có hơn một tuyên bố lại những vấn đề vẫn còn là một câu hỏi mở, nhưng nó ghi dấu ấn một cách rõ ràng như một con đường suy tư mới về vấn đề cũ là phổ quát tính.