Suy Niệm Tin Mừng - Chúa Nhật Lễ Hiển Linh: Ánh Sáng Cứu Độ Cho Muôn Dân

Lễ Hiển Linh

(Is 60,1-6; Tv 71; Ep 3,2-3a.5-6; Mt 2,1-12)

Ánh sáng cứu độ cho muôn dân

“Kìa Sao Mai xuất đầu lộ diện,

Báo tin vui xuất hiện Vầng Hồng,

Đêm tàn đỏ ửng trời đông,

Bình minh soi chiếu cõi lòng nhân gian”.

(Thánh thi Kinh sáng thứ 6 tuần III).

Lễ Hiển Linh diễn tả ý nghĩa của mầu nhiệm Giáng sinh – Thiên Chúa biểu lộ vinh quang của Người cho muôn dân. Đức Kitô, Sao Mai, Vâng Hồng chốn trời cao tỏa rạng, soi chiếu cho muôn người. Quả thực, “ngày thánh đã bừng lên chiếu rọi chúng ta. Muôn dân hỡi, hãy đến thờ lạy Chúa. Vì hôm nay, ánh huy hoàng rực rỡ tòa xuống khăp trần gian”. Lời ca nhập lễ diễn tả Mầu Nhiệm Thiên Chúa làm người, Đấng là Vầng hồng từ chốn trời cao viếng thăm dân Người hầu soi chiếu cho những ai ngồi trong u tuối, trong bóng tử thần (x. Lc 1,78-79). Sứ điệp Lời Chúa quy hướng chúng ta về Ánh sáng muôn dân - Đức Giêsu Kitô.

1.       Theo sự doi dẫn của sao lòng và ánh sao trời

Thiên Chúa làm người. Ánh sáng nhập thể thành nhân, nhưng Người ẩn thân trong sự đơn nghèo, khiêm hạ. Người chiếu tỏa ánh sáng thần trong công trình tạo dựng, từ trên cao, trong. sự thánh thiện chí thánh của Người. Qua mầu nhiệm nhập thể, Người muốn chiếu tỏa con người và vũ trụ từ dưới, từ trong thân phận con người. Con  người, hữu thể nhân linh, capax Dei, tự thân là một lối dẫn về với Hoa Công, với Nguồn sáng của hiện hữu mình. Với “niềm khát khao được Thiên Chúa khắc ghi trong trái tim con người vốn được tạo dựng bởi Thiên Chúa và hướng về Người. Thiên Chúa không ngừng lôi kéo con người đến với Người, và chỉ nơi Thiên Chúa, con người mới gặp được chân lý và hạnh phúc mà họ không ngừng kiếm tìm” (GLHTCG 27).

Con người với tiếng gọi từ sâu thẳm lòng mình, có thể tìm thấy ánh sáng để đạt tới cùng đích của mình. Con người có thể lãng quên hay chối bỏ, Thiên Chúa vẫn không ngừng lôi kéo họ đến với Người, vì thế, những người khao khát tìm kiếm Chúa, sẽ gặp được Người: “Tâm hồn những ai tìm kiếm Chúa, nào hoan hỉ” (Tv 105,3). Các đạo sĩ đại diện cho những người thành tâm tìm kiếm Thiên Chúa, trước khi thấy ánh sao trời, họ đã nhận ra và đi theo tiếng gọi mời của “sao lòng” - tiếng nói lương tâm. Họ là những người “cởi mở đón nhận chân lý và vẻ đẹp, với lương tri với sự tự do và tiếng nói của lương tâm, với niềm khát vọng sự vô biên và hạnh phúc, con người tự hỏi về sự hiện hữu của Thiên Chúa” (GLHTCG 33) và cất bước tìm gặp Người. “Sao lòng” được dẫn lối bởi “sao trời” để tìm tới với Sao Mai.

Tin mừng hôm nay giới thiệu ánh sao trời xuất hiện với các nhà chiêm tinh: “Chúng tôi đã thấy ngôi sao của Người xuất hiện bên Phương Đông và chúng tôi đến triều bái Người” (c.2). Vũ trụ là dấu chỉ, lối dẫn chúng ta tới Căn Cội của mọi loài: “Trời xanh tường thuật vinh quang Thiên Chúa, không trung loan báo việc tay Người làm” (Tv 8,2). Thánh Phaolô khẳng định tự nhiên là mạc khải dẫn con người tới Thiên Chúa, rằng:

“Những gì người ta có thể biết về Thiên Chúa thì thật là hiển nhiên trước mặt họ, vì chính Thiên Chúa đã cho họ thấy rõ. Quả vậy, những gì người ta không thể nhìn thấy được nơi Thiên Chúa, tức là quyền năng vĩnh cửu và thiên tính của Người, thì từ khi tạo thành vũ trụ, trí khôn con người có thể nhìn thấy được qua những công trình của Ngài” (Rm 1,19-20).

Ánh sao soi đường cho các nhà chiêm tinh là đại diện cho vũ trụ. Chính vũ trụ trở nên lối dẫn tới Đấng là Ngôi Lời, căn nguyên của mọi hiện hữu, Đấng ghi dấu ấn trong mọi tạo thành. Đó là con đường của lý trí dẫn tới việc chân nhận Chúa Tể càn khôn. Qua vũ trụ, nhờ ánh sáng lý trí, con người có thể nhận ra Thiên Chúa. Tuy nhiên để có thể tới chiêm bái Thiên Chúa mặt giáp mặt, con người cần tới Ánh sáng đức tin - Lời mặc khải. Quả vậy, các nhà chiêm tinh đã nại tới sự chỉ dẫn của Kinh thánh: “Phần ngươi, hỡi Bethlehem, miền đất Giuda, ngươi đâu phải là thánh nhỏ nhất của Giuda, vì ngươi là nơi vị thủ lãnh, chăn dắt Israel dân Ta sẽ ra đời” (Mt 2,6). Ánh sao trời, ám chỉ vương quyền, sự soi dẫn của Lời mạc khải dẫn tới Đấng là Ánh Sáng bởi Ánh Sáng (x. Ga 1,5).

2.     Chiêm bái Ánh sáng

Ba đạo sĩ phương Đông đại diện cho tất cả những người thành tâm kiếm tìm Thiên Chúa nơi các tôn giáo và các triết lý của toàn thế giới, một cuộc kiếm tìm vô tận. Họ làm thành đoàn lũ những người kiếm tìm Thiên Chúa thuộc mọi thời đại, kiếm tìm sự soi dẫn để đến với Chúa. Cuộc tìm kiếm này gặp được chân trời nơi Ngôi Lời là Ánh sáng thật, đã đến thế gian trong thân phận con người. Isaia trong bài đọc thứ nhất nói tới viễn tượng muôn dân thiên hạ sẽ tuôn đến với Nguồn sáng tỏa rạng nơi Thành đô của Chúa: “Chư dân sẽ đi về phía ánh áng của ngươi, vua chúa hướng về ánh bình minh của ngươi mà tiến bước” (Is 60,3). Cùng ý hướng ấy, Vịnh gia 71 trong bài đáp ca diễn tả thời của Tân Vương rạng ngời ánh sáng công lý và thái bình, thời quy hướng mọi vua chúa, quân vương và muôn dân trên mặt đất đến phủ phục tôn thờ. Đó là ý nghĩa căn bản của Lễ Hiển Linh, Thiên Chúa biểu tỏ vinh quang của Người để muôn dân nhận biết, tôn kính và thờ lạy.

Giáng sinh với những ánh sánh tỏa rạng dẫn chúng ta tới chiêm bái Đấng là Ánh sáng bởi Ánh sáng. Đức Maria, Thánh Giuse, các mục đồng, ông Simeon, bà Anna … là những người nhận ra và chiêm ngưỡng Ánh Sáng thành nhân. Được mời gọi tiến về Ánh Sáng, các ngài đã nhận thấy, ngạc nhiên và chiêm bái Đấng là Ánh Sáng, Sao Mai và tuyên xưng: “Đã nhìn thấy ơn cứu độ Chúa đã dành sẵn cho muôn dân, là ánh sáng soi đường cho dân ngoại và vinh quang của Israel dân Người” (Lc 2,31-33).

Câu chuyện Giáng sinh với các ánh sao đưa nhân loại tập chú vào Hài Nhi Giêsu, Thiên Chúa làm người, Người là Sao Mai đích thực rọi chiếu trong đêm linh thánh và chiếu sáng hừng đông cho nhân loại. Nơi Đức Giêsu, Ngôi Lời Nhập Thể, vinh quang của Đức Chúa đã bao trùm Giêrusalem và toàn thể nhân loại, xua tan bóng đêm đang bao phủ địa cầu: “Giêrusalem hỡi, vì sự sáng của ngươi đã tới, vì vinh quang của Chúa đã bừng dậy trên ngươi..”. “Muôn dân sẽ lần bước tìm về sự sáng của ngươi” (Is 10,2), để bái thờ Đấng là Ánh quang đích thực. Thánh Gioan chứng thực chân lý này: “Ngôi Lời là Ánh thật. Ánh sáng đã đến thế gian và chiếu soi mọi người” (Ga 1,9), và “Ngôi Lời đã làm người và ở giữa chúng ta. Chúng tôi đã nhìn thấy vinh quang của Người. Vinh quang mà Chúa Cha ban cho Người (Ga 1,14).

Theo ánh sao trời và sự soi dẫn của Lời mạc khải, các đạo sĩ ra đi, tìm thấy Con Trẻ và Maria, Mẹ Người, rồi qùy thờ lạy Hài Nhi và dâng các lễ vật biểu tượng. Như thế, các nhà Đạo sĩ là gương mẫu sự trở về với niềm tin đích thực. Họ bước đi trong vui mừng theo ánh sáng soi dẫn của sao trời, của tiếng gọi trên cao, vào lòng lành của Thiên Chúa hơn là nơi ánh quang bề ngoài của quyền lực. Họ đã gặp được Đấng là Ánh sáng và Niềm vui đích thực của cuộc kiếm tìm. Đúng là “nhờ ánh sáng của Ngài, lạy Chúa, chúng con được nhìn thấy ánh sáng” (Tv 36,10). Các đạo sĩ và từng người chúng ta, nhờ ánh sáng thiên linh qua mạc khải tự nhiên và siêu nhiên, chúng ta nhìn thấy Ánh sáng thành nhân và tiến bước trong ánh sáng của ngày cứu độ. 

3.     Chiếu rọi ánh sáng

Các hiền sĩ sau khi tìm thấy và chiêm bái ÁNH SÁNG, đã theo lối khác để về lại nhà mình (x. Mt 2,12). Họ đi theo lối của ánh sáng thật soi dẫn, ánh sáng dẫn tới sự sống, không đi theo sự chỉ dẫn của thế gian, của bóng tối đưa tới sự diệt vong. Chúa Giêsu khẳng định: “Ta là ánh sáng thế gian. Ai theo tôi, sẽ không phải đi trong bóng tối, nhưng sẽ nhận được ánh sáng đem lại sự sống” (Ga 8,12). Đó là việc metanoia, sự nhận biết đích thực dẫn tới sự thay đổi hướng đi, cuộc sống và cả hữu thể. Những ai gặp Chúa, gặp được Ánh sáng sẽ bước đi trên con đường của ánh sáng. Thánh Phaolô gọi đó là việc nhận biết kế hoạch ân sủng - biết mầu nhiệm Chúa Giêsu Kitô, mầu nhiệm được mạc khải cho những người bé mọn, đơn hèn, không chỉ người Do thái mà dân ngoại cũng được thừa kế gia nghiệp lời hứa của Thiên Chúa (x. Ep 3,2-3a.5-6).

Được chiếu sáng, tìm được lối đi cho hiện hữu nhằm đạt tới cùng đích, phải tiến bước và chiếu tỏa ánh sáng: “Anh em là ánh sáng thế gian… sự sáng của anh em phải chiếu giãi ra trước mặt thiên hạ, để họ xem thấy những việc tốt đẹp anh em làm mà tôn vinh Cha cua anh em, Đấng ngự trên trời” (Mt 5,14.16).

Thánh Gioan tông đồ dạy: “Thiên Chúa là ánh sáng, nơi Người không có chút bóng tối nào. Nếu chúng ta nói là chúng ta hiệp thông với Người mà lại đi trong bóng tối, thì chúng ta nói dối và không hành động theo sự thật” (1Ga 1,5-6). Thánh Phaolô khuyên răn các tín hữu sống phẩm cách con cái của ban ngày, con cái của ánh sáng:

“Anh em là con cái ánh sáng, con cái của ban ngày. Chúng ta không thuộc về đêm, cũng không thuộc về bóng tối. Vậy chúng ta đừng ngủ mê như những người khác, nhưng hãy tỉnh thức và sống tiết độ. Ai ngủ, thì ngủ ban đêm; ai say sưa, thì say sưa ban đêm.8 Nhưng chúng ta, chúng ta thuộc về ban ngày, nên hãy sống tiết độ, mặc áo giáp là đức tin và đức mến, đội mũ chiến là niềm hy vọng ơn cứu độ” (1Tx 5,5-9).

Những biến cố, những dấu chỉ trong cuộc sống có thể trở nên những ánh sao soi dẫn chúng ta tới Thiên Chúa. Hang đá chỉ cho chúng ta một con đường khác với con đường mà tâm thức trần gian hoạch định, đó là con đường hạ mình của Thiên Chúa, trong đó vinh quang của Người được dấu ẩn trong máng cỏ Betlehem, nơi thập giá trên đồi Calvario, nơi các anh chị em đau khổ. Quả thực, vinh quang Thiên Chúa được biểu lộ cách trọn vẹn trên thập giá (x. Ga 8,28), khi mầu nhiệm Nhập thể - tự hủy của Đức Giêsu đạt tới chóp đỉnh.

Xin Chúa cho chúng ta cũng biết bước vào hành trình kiếm tìm, hành trình đi vào mầu nhiệm Nhập Thể - Thiên Chúa thành nhân và ở giữa chúng như ba Đạo sĩ. Xin Chúa bảo vệ và giải thoát chúng ta khỏi các cám dỗ che dấu các ánh sao giúp chúng ta tiến đến gặp Chúa Giêsu. Xin Chúa giải thoát chúng ta khỏi các ảo tưởng, những tự phụ, các thứ “ánh sáng” giả tạo của chúng ta để chúng ta can đảm tìm Chúa trong sự khiêm nhường của lòng tin và có thể gặp Chúa là Ánh Sáng và trở nên dấu chỉ, ánh sao soi dẫn người khác tới gặp Thiên Chúa. Amen. 

Lm. Hoa Thập Tự