Cắt Nghĩa Tổng Luận Thần Học Cho Các Thiếu Nhi - Bài 1: Tôi Đang Đi Về Đâu?

 Cắt Nghĩa Tổng Luận Thần Học Cho Các Thiếu Nhi

BÀI 1: CÂU HỎI THEN CHỐT: TÔI ĐANG ĐI VỀ ĐÂU?

Mỗi ngày chúng ta đều đi đến một chỗ nào đó. Chúng ta đi đến nhà thờ, đến trường, đến cửa hàng tạp hoá, đến sân vận động hoặc đến các bữa tiệc. Có thể nói chúng ta luôn di chuyển! Nhưng cuối cùng chúng ta đang đi về đâu? Nói một cách khác, thánh Tôma đã đặt ra một hỏi: Cùng đích hay đích điểm cuối cùng của chúng ta là gì?

Thánh Tôma dạy rằng chúng ta không thể tìm ra cùng đích của mình bằng lý trí tự nhiên. Bởi vì cùng đích của chúng ta “quá lớn lao” đến nỗi trong đời sống của mình, trí tuệ của chúng ta không thể hiểu được. Nhưng chính Thiên Chúa đã mặc khải cho chúng ta biết đâu là cùng đích của con người.

Đầu tiên Thiên Chúa đã mặc khải cho con người những mầu nhiệm thánh thiêng. Điều này giúp chúng ta ý thức hơn và nhận biết được đâu là cùng đích của cuộc đời mình. Thánh Tôma Aquinô gọi những mầu nhiệm này là Học Thuyết Thánh (Sacra Doctrina). Những Học thuyết này bao gồm giáo huấn về sự hiện hữu của Thiên Chúa Ba Ngôi – Ba Ngôi nhưng một Chúa, và nói cho chúng ta biết về thiên đàng và hoả ngục. Thiên Chúa đã mặc khải cho chúng ta những mầu nhiệm này. Đó là điều cần thiết, vì qua đó chúng ta có thể định hướng và đạt được cùng đích của cuộc đời mình. Nếu không biết những điều đó, cuộc đời chúng ta không có mục đích, và chúng ta cũng chẳng biết phải làm gì để đạt được mục đích, vì chính mục đích ấy đã không được Thiên Chúa mặc khải.

Như vậy, cùng đích của chúng ta là gì? Thưa rằng đó là hiểu biết Thiên Chúa ở mức độ hoàn hảo. Hiểu biết Thiên Chúa mang lại cho chúng ta một hạnh phúc viên mãn. Nhưng Thiên Chúa là một Mầu Nhiệm và chúng ta hoàn toàn không thể hiểu biết Người một cách trọn vẹn trong cuộc đời này. Vì vậy, ngoài Học thuyết Thánh ra, Thiên Chúa vẫn để lại nhiều “dấu vết” về Người nơi thiên nhiên và nơi mọi loài thụ tạo để chúng ta có thể nhận biết Người nếu chúng ta chủ tâm quan sát. Tất cả những bài học trong cuốn sách này sẽ giúp bạn nhận biết Thiên Chúa một cách tốt nhất có thể khi bạn vẫn đang sống trên trái đất này. Đồng thời bạn cũng được chuẩn bị cho sự nhận biết Người một cách đầy đủ hơn một ngày nào đó trên thiên đàng.

THÁNH TÔMA NÓI GÌ?

Để con người được cứu độ, thì ngoài môn Triết học do lý trí nhân loại nghiên cứu, cần phải có một tri thức do Thiên Chúa mặc khải. Lý do là vì trước hết con người được quy hướng về Thiên Chúa như đích điểm của mình, nhưng Thiên Chúa lại vượt quá khả năng nắm bắt của lý trí con người. Thế nhưng con người phải quy hướng tư tưởng và hành động của mình về đích điểm đó. Vì thế, đối với việc cứu độ, việc mặc khải những chân lý vượt quá khả năng lý trí con người mình là một điều rất cần thiết. (ST I, q.1, a.1)

SINH HOẠT THIẾU NHI

Trò chơi sinh hoạt này cần tối thiểu ba người và một người lớn sẽ làm quản trò. Trò chơi bắt đầu như sau. Mỗi bạn nhỏ sẽ viết xuống 3 điều độc đáo về bản thân mình mà những người khác không biết trên một tờ giấy. Ví dụ đó có thể là tên một nhà hàng ưa thích, tên quốc gia bạn muốn đến… Tất nhiên, những điều này phải là sự thật.

Sau đó các bạn nhỏ sẽ nộp tờ giấy lại cho quản trò. Quản trò sẽ đọc từng “điều độc đáo” một cách ngẫu nhiên, để xem các bạn nhỏ có thể đoán ra người viết đó là ai hay không. Qua trò sinh hoạt này các bạn nhỏ có thể nhận ra đâu là điều độc đáo của người khác, cũng như đâu là điều độc đáo của bản thân mình. Mỗi đáp án đúng, các bạn sẽ được một điểm. Khi trò chơi kết thúc, chúng ta hãy gợi ý hoặc hỏi xem các bạn nhỏ có thể rút ra điểm tương đồng với bài học của chúng ta hay không?

Gợi ý, một bạn nhỏ có thể đoán sai vì không biết được những điểm độc đáo của người khác. Ngược lại, có thể có người đoán đúng vì đã biết phần nào sở thích hay tính cách của một người. Thiên Chúa cũng muốn chúng ta hiểu biết những “điều độc đáo” hay mầu nhiệm của Người. Vì thế, Người sẽ mặc khải cho chúng ta về những mầu nhiệm ấy.

HOẠT ĐỘNG NGOÀI TRỜI

Thật là một buổi tối tuyệt vời nếu chúng ta có thể dẫn các bạn nhỏ ra ngoài để quan sát những tinh tú lấp lánh trên bầu trời. Hãy chỉ cho các bạn nhỏ thấy những chòm sao và hỏi các em những chòm sao ấy có hình thù như thế nào? Chẳng hạn một bạn nhỏ có thể thấy hình của một con ngựa, một khuôn mặt cười hay một con khủng long trong một chòm sao cụ thể. Mỗi bạn nhỏ có thể ghi lại năm hình dạng mà mình thấy. Sau đó, chúng ta so sánh với các bạn nhỏ khác để xem các bạn nhỏ ấy có nhìn thấy những hình tương tự không?

Đây cũng là cơ hội tốt để chúng ta cùng thảo luận về sự huyền diệu của không gian vũ trụ. Hãy thử hỏi các bạn nhỏ đã từng thắc mắc có bao nhiêu ngôi sao trên bầu trời, hay bao nhiêu thiên hà trong vũ trụ này?

Sự thật là các nhà khoa học cũng không có câu trả lời chắc chắn cho cả hai câu hỏi trên. Họ chỉ ước lượng có khoảng 170.000.000.000 (tức 170 tỷ) thiên hà và khoảng 1.000.000.000.000.000.000.000.000 (10²⁴) ngôi sao trên bầu trời và trong vũ trụ, nhưng không ai biết một cách chắc chắn. Vũ trụ này liệu rằng sẽ tồn tại mãi mãi hay có điểm kết thúc ở đâu đó không? Mặc dù chúng ta đã có rất nhiều tiến bộ khoa học và kỹ thuật, nhưng vẫn còn rất nhiều điều chúng ta không biết so với với điều chúng ta đã biết.

Trước sự bao la và huyền nhiệm của vũ trụ, chúng hãy đặt câu hỏi mình là ai? Chúng ta có hiểu gì về tự nhiên và về Thiên Chúa không? Tại sao Thiên Chúa còn để quá nhiều điều kỳ diệu nơi vũ trụ này vượt quá sự hiểu biết của chúng ta?

NGẪM NGHĨ

Trong những bài học tiếp theo, chúng ta sẽ dành thời gian tìm hiểu và suy ngẫm về phẩm tính và những đặc điểm của Thiên Chúa. Đó cũng là điều vượt quá khả năng hiểu biết của con người.

Chúng ta bắt đầu với một phẩm tính hoàn toàn tuyệt vời: Thiên Chúa là sự hiện hữu. Chú ý rằng tôi đã không viết “Thiên Chúa đang hiện hữu” như cách chúng ta thường hay nói với nhau rằng bạn đang hiện hữu hoặc tôi đang hiện hữu. Nhưng Thiên Chúa là chính sự hiện hữu! Điều này phải chăng là một phát biểu khó hiểu? Nó có ý nghĩa gì đối với bạn?

Thật lạ lùng khi ai đó nói: Thiên Chúa vượt quá khả năng nhận biết của con người, vì vậy chúng ta không thể nhận biết Thiên Chúa một cách trọn hảo. Và nếu bạn có thể hiểu Thiên Chúa trên mọi phương diện, thì bạn có thể đã trở thành Thiên Chúa.

Đúng vậy, Thiên Chúa quyền năng, cao cả và chúng ta không thể thấu hiểu Người. Nhưng nhớ rằng, chúng ta có thể hiểu biết Thiên Chúa trong mức độ nào đó khi chúng ta còn đang sống trên trần gian này. Chúng ta chỉ có thể nhận biết Thiên Chúa cách trọn hảo hơn khi chúng ta được diễm phúc chiêm ngắm Thiên Chúa trên thiên đàng.

CẦU NGUYỆN

Lạy Chúa, con cảm tạ Chúa vì con được suy niệm về những điều vượt quá trí hiểu biết của con. Đó là sự hiện hữu của thiên đàng và những mầu nhiệm đức tin. Xin Chúa cho con sự khiêm nhường để con biết được rằng còn rất nhiều điều con sẽ không thể biết nếu không có sự trợ giúp của Ngài. Amen.

Chuyển ngữ: Tu sĩ Đa Minh Martin Nguyễn Ngọc Huy O.P.

Nguyên tác: Dave Palmer, Saint Thomas for everyone,

NXB Dave Palmer 2016.